გაცემულ იპოთეკებში სუბსიდირების წილი დაახ. 1/3 შედგენს. საცხოვრებელი უძრავი ქონების როგორც რაოდენობის, ისე გასაყიდი ფასის კლება, ბათუმში თბილისზე უფრო მკვეთრადაა მოსალოდნელი;
ამის შესახებ აღნიშნულია "თიბისი კაპილატის" მაკრო-სექტორულ მიმოხილვაში.
დედაქალაქში "თიბისი კაპიტალი" საცხოვრებელი უძრავი ქონების 2020 წლის გაყიდვების ჯამურ კლებას, დაახლოებით, 20%-ის ფარგლებში ელოდება, ახალ ბინებში უკეთესი (დაახლოებით -18%-იანი) დინამიკით ვიდრე ძველ ბინებში (დაახლოებით -22%-იანი დინამიკით).
"გასაყიდი ფასების კლება დოლარში წლიურად დაახ. 0-5%-ის ფარგლებში არის მოსალოდნელი; აღდგენა ეტაპობრივად გრძელდება 2021 წელს, ხოლო 2022 წელს მოსალოდნელია გაყიდვებმა 2019წ. ნიშნულს გადააჭარბოს. სახელმწიფო სუბსიდირების პროგრამის გაგრძელებას ამ დინამიკის გაუმჯობესება შეუძლია," - ვკითხულობთ დოკუმენტში.
რაც შეეხება ბათუმს, "თიბისი კაპიტალი" ბათუმის საცხოვრებელი უძრავი ქონების 2020 წლის გაყიდვების ჯამურ კლებას დაახლოებით -29%-ის ფარგლებში ელოდება. სპეციალისტების პროგნოზით, ბათუმში ახალი ბინებში გაყიდვების 30%-ით, ხოლო ძველი ბინებში 25%-ით კლებაა მოსალოდნელი.
"ახალი ბინების ფასის კლება დოლარში წლიურად დაახ. 7%-ის ფარგლებში, ხოლო ძველი ბინების ფასის კლება წლიურად დაახ. 4% ფარგლებში არის მოსალოდნელი. ბათუმში ბინებზე საინვესტიციო მოთხოვნის დაბრუნება ტურიზმის აღდგენის მოლოდინებთანაა დაკავშირებული; მოსალოდნელია გაყიდვებმა 2019 წლის ნიშნულს 2022წ. გადააჭარბოს," - აღნიშნული მიმოხილვაში.
შეგახსენებთ, უძრავი ქონების ბაზრის, მშენებლობის ად დეველოპერული სექტორის სტიმულირებისთვის მთავრობამ იპოთეკური სესხების სუბსიდირების მექანიზმი აამოქმედა. პროგრამის გაშვების საწყის პერიოდში მასზე მოთხოვნა მაღალი იყო, თუმცა ბოლო თვენახევარია სუბსიდირებულ იპოთეკურ სესხებზე მოთხოვნა შეუქცევადად იკლებს.
17 სექტემბრის მდგომარეობით, იპოთეკური სესხების 38% სუბსიდირების პროგრამის ბენეფიციარი იყო, თუმცა მას შემდეგ მოთხოვნა მცირდება.
სპეციალისტების ნაწილი მიიჩნევს, რომ იპოთეკური სუბსიდირების პროგრამამ რესურსის ნახევარიც ვერ ამოწურა, ნაწილი კი პროგრამით კმაყოფილია. ამჟამად ბინებზე მოთხოვნაც და ფასიც შემცირებულია. მყიდველი არჩევანს ძირითადად დასრულებულ ობიექტებზე აკეთებს.
შეგახსენებთ, იპოთეკურ სესხებზე სუბსიდია გაიცემა არაუმეტეს 200 000 ლარიან სესხებზე და სარგებლობა შეუძლიათ მხოლოდ მათ, ვინც 01/06/2020 - 01/01/2021 პერიოდში აიღებს იპოთეკურ სესხს ახალ აშენებული ბინის შესაძენად.
დადგენილების მიხედვით, ძალაშია ჩამკეტი მექანიზმი, თუ რეფინანსირების განაკვეთი 5%-ს გაუტოლდება, სახელმწიფო თანადაფინანსებას წყვეტს. დაფინანსება აღდგება იმ შემთხევვაში, თუ რეფინანსირების განაკვეთი კვლავ 5%-ზე მაღალი იქნება.
წესების მიხედვით, განსაზღვრულია ფიქსირებულ და ცვლად განაკვეთში იპოთეკური სესხების გაცემის მოდელი. ორივე შემთხვევაში თანადაფინანსების წილი არა უშუალოდ 4%, არამედ „არაუმეტეს 4%-ია“. შესაძლებელია სხვადასახვა პერიოდის განმავლობაში მთავრობის თანადაფინანსება აუცილებლად 4%-ის ტოლი არ იყოს.
ფიქსირებული განაკვეთის სესხების შემთხვევაში თანადაფინანსების სტრუქტურა გამოითვლება ფორმულით - ხელშეკრულების გაფორმების დროს არსებულ რეფინანსირების განაკვეთს მინუს 4.25%-ით. ეს დღეს არსებულ ვითარებაში 8.25%-ს მინუს 4.25%-ია, რაც 4%-ს შეადგენს. იმ შემთხვევაში თუ წლის ბოლომდე რეფინანსირების განაკვეთი შემცირდება და მაგალითად 8% გახდება, მაშინ თანადაფინანსების პროცენტი 4%-ის ნაცვლად 3.75% იქნება.
პროგრამის ბიუჯეტი 70 მლნ ლარია.
"აწარმოე საქართველოში-მ“ იპოთეკური კრედიტების მხარდამჭერ პროგრამა დაიწყო. პროგრამა მოიცავს ორ კომპონენტს - კომერციულ ბანკში აღებული სესხის პროცენტის თანადაფინანსების ნაწილი და კომერციულ ბანკში აღებული იპოთეკური კრედიტის საგარანტიო ნაწილი. აღნიშნული კომპონენტებით სარგებლობა ერთ სესთან მიმართებით შესაძლებელია, როგორც ცალ-ცალკე, ასევე პარალელურად.
ბელა გელაშვილი
ავტორი