ბულგარეთის პრემიერ-მინისტრის ბოიკო ბორისოვის თქმით, საბერძნეთი-ბულგარეთის ენერგოსაკომუნიკაციო ქსელი (IGB - ბულგარეთი-საბერძნეთის დამაკავშირებელი მილსადენი, იგივე ინტერკონექტორი) გეოსტრატეგიული პროექტია, როგორც ბულგარეთის, ასევე მთელი რეგიონისთვის. მისი განმარტებით, პანდემიამ პროექტი გარკვეულწილად შეაჩერა, თუმცა, ბერძნულ მხარესთან მიღწეულია შეთანხმება, რომ გაზსადენი კომერციულ ექსპლუატაციაში წელს შევა.
ქვეყნის ენერგეტიკის მინისტრის თემენუჟკა პეტკოვას განცხადებით, მილების წარმოებისა და მიწოდების პროექტი დასრულებულია და ამ დროისთვის ორივე ქვეყანამ მიიღო 187 კმ მილები.
"მილსადენის მონაკვეთზე, რომლის სიგრძე 170 კმ-ზე მეტია, ბულგარეთის გავლით გაწმენდილია ნიადაგის ზედა ფენა. 128 კმ-ზე მეტი უკვე შედუღებულია 101 კმ-ზე მეტი მილსადენი," - ამბობს პეტკოვა.
IGB კომერციულ საქმიანობას ოქტომბერში დაიწყებს. IGB- ის დასრულების შემდეგ ბულგარეთი TAP- ით დაიკმაყოფილებს გაზის მთლიანი მოთხოვნის 33% -ს.
IGB გამიზნულია ბულგარეთში ბუნებრივი გაზის ექსპორტისთვის, რომელიც წარმოებულია შაჰ დენიზის გაზის კონდენსატის საბადოების განვითარების მეორე ეტაპზე კასპიის ზღვის აზერბაიჯანის სექტორში. ინტერკონექტორი დაუკავშირდება TAP- ს. ბულგარეთი IGB– ის საშუალებით მიიღებს 1 მილიარდ კუბურ მეტრ აზერბაიჯანულ გაზს წელიწადში.
სახელმწიფო საკუთრებაში მყოფმა Bulgargaz EAD– მა გააფორმა კონტრაქტი შაჰ დენიზის კონსორციუმთან შაჰ დენიზ –2 საბადოდან 1 მილიარდი კუბური მეტრის გაზის შესაძენად. კონტრაქტის მიხედვით, აზერბაიჯანული გაზი დაფარავს ბულგარეთის ბუნებრივი გაზის საჭიროებების 25-30% -ს.
ინტერკონექტორის სიგრძეა 182 კმ, საიდანაც 150 კმ გადის ბულგარეთის ტერიტორიაზე.
ურთიერთდაკავშირების წლიური სიმძლავრე გათვალისწინებულია 3-5 მილიარდი კუბური მეტრის ოდენობით.
შეგახსენებთ, 2021 წლიდან აზერბაიჯანის შაჰ-დენიზის საბადოდან ევროკავშირში სამხრეთის გაზის დერეფნის მილსადენის სისტემის მეშვეობით გაზის მიწოდება დაიწყო. სამხრეთი გაზის კორიდორი უზრუნველყოფს აზერბაიჯანული შაჰ დენიზის საბადოს ბუნებრივი გაზის თურქეთსა და ევროგაერთიანების ქვეყნებში მიწოდებას, საქართველოს, თურქეთის, საბერძნეთისა და ალბანეთის ტერიტორიების გავლით. იგი ევროკავშირის 7 ქვეყნისა და თურქეთის 10 მსხვილ შემსყიდველს მოემსახურება.
სამხრეთი გაზის კორიდორი სამი მილსადენის - „სამხრეთ კავკასიური მილსადენის გაფართოება“ (SCPX), „ტრანს-ანატოლიური“ (TANAP) და „ტრანს-ადტრიატიკული“ მილსადენების (TAP) პროექტისაგან შედგება.
გაზის სამხრეთ ენერგოდერეფანში საქართველო მასპინძელი ქვეყანაა, რაც იმას ნიშნავს, რომ საქართველო, მოქმედი სამთავრობათაშორისო და მასპინძელი ქვეყნის შეთანხმებებით და შესაბამისი ყიდვა-გაყიდვის ხელშეკრულებებით, შეღავათიან ფასებში - საბაზრო ფასთან შედარებით დაახლოებით 2-ჯერ და მეტად ნაკლები ფასით მიიღებს გაზს სამხრეთ კავკასიურ მილსადენის პროექტიდან. ოპციური გაზის კონტრაქტი საშუალებას იძლევა მიღებულ იქნეს გატარებული გაზის 5 %-მდე მოცულობის გაზი ყოველწლიურად. კონტრაქტი ძალაშია 2066 წლამდე. დამატებითი გაზის კონტაქტი ძალაშია 2026 წლამდე და საქართველო, ამ კონტრაქტით, ყოველწლიურად 500 მლნ მ3-მდე გაზს მიიღებს.
ყველაფერს tap-ზე, ასევე tanap-სა და სამხრეთ გაზის კორიდორზე, ასევე აზერბაიჯანულ გაზზე, გაეცანით report.ge-ს ეკონომიკურ ანალიტიკაში.
ბელა გელაშვილი
ავტორი