ეროვნულმა ბანკმა (სებ) მაკროეკონომიკური პროგნოზები განაახლა და ფინანსური ანგარიშგების საერთაშორისო სტანდარტის, ფასს 9-ის, მიზნებისთვის საპროგნოზო სცენარები გაასაჯაროვა.
ცენტრალური ბანკის საბაზო სცენარი ეფუძნება სებ-ის პროგნოზირებისა და მონეტარული პოლიტიკის ანალიზის (FPAS) მოდელს, ხოლო ალტერნატიული სცენარები - რისკ სცენარების ანალიზისთვის განკუთვნილმაკრო-ფინანსურ მოდელს. იმ ცვლადებისთვის, რომელიც უშუალოდ არ გამომდინარეობს მოდელიდან, გამოყენებულია დამატებითი შეფასებები (სატელიტური მოდელები). სცენარები ასევე ითვალისწინებს დამატებით ანალიზსა და ექსპერტულ შეფასებებს.
სებ-ის საბაზო სცენარის მიხედვით, რომელიც მონეტარული პოლიტიკის ანგარიშის უახლეს გამოცემაში მოცემულ პროგნოზსა და მიმდინარე პერიოდისთვის ხელმისაწვდომ სხვა ინფორმაციას ითვალისწინებს, 2020 წელს ეკონომიკური აქტივობა მნიშვნელოვნად მცირდება. ეს გამოწვეულია ახალი კორონავირუსის გლობალური გავრცელების პირობებში როგორც შიდა, ასევე საგარეო მოთხოვნის მკვეთრი დაცემით.
ცენტრალური ბანკის განმარტებით, მიმდინარე წლის მეორე კვარტალში დაფიქსირებული პიკური ვარდნის შემდეგ, ეკონომიკურ აქტივობაში გაჯანსაღების დაწყების ნიშნები გამოიკვეთა.ადგილობრივი მოთხოვნის აღდგენას ხელს უწყობს ფისკალური სტიმული, ისევე როგორც საკრედიტო აქტივობისა და ფულადი გზავნილების მოსალოდნელზე უკეთესი დინამიკა. გარდა ამისა, სახელმწიფოს მიერ გატარებული მრავალმხრივი მიზნობრივი მხარდაჭერის ღონისძიებები ასევე ეხმარება მოწყვლადი სექტორების დაცვასა და ეკონომიკის გაჯანსაღებას.მიუხედავად ბოლო თვეებში დაფიქსირებული ექსპორტის აღდგენის გაუმჯობესებული დინამიკისა, საგარეო მოთხოვნა კვლავ სუსტი რჩება, რასაც მინიმუმამდე შემცირებული საერთაშორისო მოგზაურობიდან მიღებული შემოსავლები განაპირობებს. ბოლო თვეებში პანდემიის გავრცელების ტემპის ზრდის გამო საერთაშორისო მოგზაურობაზე დაწესებული შეზღუდვები გახანგრძლივდა, რიგ ქვეყნებში კი ხელახლა ამოქმედდა, რაც საერთაშორისო ტურიზმის ინდუსტრიის აღდგენას აფერხებს.
საბაზო პროგნოზის მიხედვით, 2020 წელს ეკონომიკური აქტივობის 5%-ით შემცირება , ხოლო 2021 წელს მდგომარეობის გაუმჯობესება და ეკონომიკური ზრდაა მოსალოდნელი. 2021 წელს ეკონომიკური აქტივობის აღდგენას ძირითადად ადგილობრივი მოთხოვნა და საინვესტიციო აქტივობა განაპირობებს. საგარეო მოთხოვნა კი კვლავ სუსტი რჩება და მხოლოდ ნაწილობრივ აღდგება. ტურისტული ნაკადების აღდგენა მხოლოდ 2021 წლის მეორე ნახევრიდანაა მოსალოდნელი. ეკონომიკური აქტივობის გაუმჯობესებას თან ახლავს უმუშევრობის შემცირება.თუმცა საშუალოვადიან პერიოდში მოსალოდნელია ეკონომიკის პოტენციური ზრდის შენელება, რასაც ღრმა რეცესიით გამოწვეული საწარმოო სიმძლავრეების გაუარესება და სამუშაო ადგილებზე უსაფრთხოების უზრუნველყოფასთან დაკავშირებული ხარჯების ზრდა განაპირობებს. გარდა ამისა, პოტენციურ ზრდას ასევე შეანელებს ეკონომიკის სტრუქტურული ცვლილებები, რაც სამუშაო ძალისა და სხვა საწარმოო რესურსების პანდემიის მიმართ მოწყვლადი სექტორებიდან გადაადგილებასთანაა დაკავშირებული.
ცატრალური ბანკი მაღალი გაურკვევლობის შენარჩუნებას ელოდება საბაზო პროგნოზის ირგვლივ, რაც პანდემიის გავრცელების მასშტაბსა და ტემპთან, მისიმართვის ეფექტიანობასთან და ეკონომიკაზე გავლენასთანაა დაკავშირებული.
"ასევე მაღალია გაურკვევლობა გლობალური ფინანსური ბაზრების განწყობასთან და, შესაბამისად, კაპიტალის საერთაშორისო ნაკადებთან დაკავშირებით.რეგიონის რისკებს ემატება არასტაბილურობა თურქეთში, რაც პირდაპირ აისახება თურქეთის სავალუტო ბაზარზე. გაურკვევლობის აღნიშნული წყაროები ქვეყნის რისკის პრემიის არსებულ დონეზე შენარჩუნებას განაპირობებს, რაც გასული წლის საშუალო მაჩვენებელს3 პროცენტული პუნქტით აღემატება. საბაზო სცენარში ინფლაცია მიმდინარე წელს სამიზნე მაჩვენებლზემაღლა შენარჩუნდება. 2020 წლის მეორე ნახევრიდან ინფლაციამ შემცირება დაიწყო. ინფლაციაზე შემცირების მიმართულებით სუსტი ერთობლივი მოთხოვნა მოქმედებს, ხოლო ზრდის წნეხებს შემცირებული სავალუტო შემოდინებებისა და გაზრდილი გაურკვევლობის გამო გაუფასურებულიგაცვლითი კურსი და სამუშაო ადგილებზე უსაფრთხოების უზრუნველყოფასთან დაკავშირებული გაზრდილი საწარმოო დანახარჯები განაპირობებს. მოსალოდნელია, რომ მოთხოვნის სისუსტე მომავალი წლიდან მიწოდების მხარეს არსებულ ფაქტორებს გადაწონის და ინფლაციის სამიზნე მაჩვენებელთან დაახლოებას უზრუნველყოფს. ამასთან, კვლავ ნარჩუნდება მოსალოდნელზე მაღალი ინფლაციის რისკები, რაც გაცვლითი კურსის მერყეობასთან და, შედეგად, წარმოების შუალედური ხარჯებისა და იმპორტირებულ საქონელზე ფასების ზრდასთანაა დაკავშირებული.უძრავი ქონების ფასები, პანდემიით გამოწვეული ეკონომიკური კრიზისის მიუხედავად, მნიშვნელოვნად არ შეცვლილა, რაც გარკვეულწილად უძრავი ქონების სექტორის მიზნობრივი სახელმწიფო დახმარებითაა განპირობებული. თუმცა შემცირებული ქირის პირობებში კვლავ ნარჩუნდება უძრავი ქონების ფასების შემცირების რისკები, რაც, მოლოდინების გაუარესების შემთხვევაში, მყისიერად რეალიზდება. საბაზო პროგნოზის მიხედვით 2020 წლის განმავლობაში უძრავი ქონების ლარში გამოხატული ფასები წინა წლის დონესთან შედარებითსაშუალოდ 5%-ით იზრდება. 2021 წელს უძრავი ქონების ფასები არ იზრდებადა საშუალოდ 2020 წლის დონეზე ნარჩუნდება, რასაცუძრავ ქონებაზე მოთხოვნის მხარდამჭერი პროგრამების შედეგადმოსალოდნელი მოთხოვნის გარკვეულწილად მიმდინარე წელს გადმონაცვლება განაპირობებს. შემდგომ წლებში უძრავი ქონების ფასებისზრდა ინფლაციის შესაბამისი იქნება." - განმარტებულია სებ-ის საბაზო სცენარში.
ამავე სცენარში მსოფლიოში წამყვანი ცენტრალური ბანკები განაგრძობენ შერბილებული მონეტარული პოლიტიკის გატარებას ეკონომიკის აღდგენის მხარდასაჭერად, რაც ფედერალური სარეზერვო სისტემისა (Fed) და ევროპის ცენტრალური ბანკის (ECB) მინიმუმამდე შემცირებულ საპროცენტო განაკვეთებსა და აქტივების მასობრივი შესყიდვების პროგრამებში გამოიხატება. მოსალოდნელია, რომ აღნიშნული ცენტრალური ბანკების მიერ შერბილებული მონეტარული პოლიტიკა მთელ საპროგნოზო ჰორიზონტზე შენარჩუნდება და, შესაბამისად, განვითარებულ ქვეყნებში ფინანსური პირობების შერბილებას უზრუნველყოფს. უპრეცედენტო მასშტაბის მხარდამჭერი ღონისძიებების შედეგად ფინანსური პირობები ასევე შერბილდა განვითარებადი და ზრდადი ეკონომიკის ქვეყნებშიც. თუმცა აღნიშნულ ქვეყნებში, განსაკუთრებით მცირე ზომის, ტურიზმზე დამოკიდებულ და ნავთობპროდუქტების ექსპორტიორ ეკონომიკებში, მაინც მოსალოდნელია ეკონომიკური აქტივობის მნიშვნელოვანი ვარდნა, რაც მათ გაზრდილ სუვერენულ რისკის პრემიაში აისახება.აღნიშნულ სცენარში ლარის ნომინალური ეფექტური გაცვლითი კურსი მომდევნო წლების განმავლობაში მიმდინარე დონეზე ნარჩუნდება. .ასევე სტაბილური რჩება აშშ დოლარის მიმართ ლარის ნომინალური გაცვლითი კურსიც.
ამავე სცენარის მიხედვით, ვინაიდან პანდემიის თანმხლები კომპლექსური შოკით გამოწვეულმა გაურკვევლობამ შესაძლოა ინფლაციური მოლოდინების ზრდა გამოიწვიოს, მონეტარული პოლიტიკა გამკაცრებულ რეჟიმში ნარჩუნდება. მონეტარული პოლიტიკის გამკაცრებული რეჟიმიდან გამოსვლის ტემპი ინფლაციურ რისკებსა და ეკონომიკის გაჯანსაღების დინამიკაზეა დამოკიდებული. მოსალოდნელია, რომ ინფლაციური მოლოდინების შემცირების კვალდაკვალ მონეტარული პოლიტიკის განაკვეთი თანდათანობით შემცირდება და საშუალოვადიან პერიოდში ნეიტრალურ დონეს დაუახლოვდება.
