არქტიკული ყინულის დნობა გარემოსთვის არა მხოლოდ ზღვის დონის მომატების გამოა საშიში. ბოლო ათწლეულების განმავლობაში მყინვარებმში ე.წ. "მარადიული" ქიმიკატები დაგროვდა, რომელიც ყინულის დნობის შედეგად წყალში ჩაედინება.
საუბარია პერ და პოლიფთორალკილოვან ნივთიერებებზე, რომლებიც ბუნებრივ გარემოში არ იშლებიან. ამის შესახებ გამოცემა Environmental Science & Technology წერს.
PFAS არ ექვემდებარება ბუნებრივ დაშლას. მას შემდეგ, რაც ნაერთები ატმოსფეროში გათავისუფლდებიან, ისინი არქტიკულ ყინულში ინახებიან.
გაერთიანებული სამეფოს ლანკასტერის უნივერსიტეტის ახალმა კვლევამ ამ პროცესის აქამდე უცნობი საშიში შედეგები გამოავლინა. მეცნიერებმა დაადგინეს, რომ ყინულში PFAS-ის კონცენტრაცია მჭიდროდაა დაკავშირებული წყლის მარილიანობასთან. რაც უფრო მაღალია ის, მით მეტია ქიმიკატების პროცენტული მაჩვენებელი.
გლობალური დათბობის ეპოქაში მყინვარები გადიან დნობის და გაყინვის ციკლებს. მეცნიერებმა განაცხადეს, რომ ეს პროცესი ქმნის უაღრესად მარილიანი წყლის „ჯიბეებს“, რომელიც შეიცავს PFAS-ის დიდ მარაგს. საბოლოო ჯამში, ეს ძლიერ კონცენტრირებული ქიმიკატები ყინულის დნობის შემდეგ კვლავ ზღვაში ჩაედინებიან.
PFAS ტოქსიკურია როგორც ადამიანისთვის, ასევე ცხოველებისთვის. მათ შეუძლიათ გამოიწვიონ ღვიძლის დაავადება და შეაფერხონ ნაყოფის განვითარება ორსულობის დროს.
მეცნიერებმა დაადგინეს, რომ არქტიკული ყინულის დნობის ზედაპირზე ზღვის ზედაპირზე PFAS-ის კონცენტრაცია ორჯერ მეტი იყო ვიდრე ჩრდილოეთ ზღვაში.
აღმოჩნდა, რომ წყლის დნობისას იგი ატარებს მასში გახსნილი მარილების დიდ პროცენტს. იგი ასევე შეიცავდა დიდი რაოდენობით "მარადიულ" ქიმიკატებს. კვლევის ავტორებმა ხაზგასმით აღნიშნეს, რომ რაც უფრო გრძელია დათბობის პერიოდი, მით მეტი დრო აქვს PFAS-ს მიმდებარე ოკეანეში გასასვლელად.
